Δοσιληθο Πεος. Η πολιτισμικη του ιστορια.

Κάνει πάντα του κεφαλιού του;
Μια πολιτισμικη ιστορια του πεους.

Το πέος δεν είναι μόνο ένα ανατομικό τμήμα του σώματός μας. Είναι επίσης -και ίσως κυρίως- ένα πολιτισμικό προϊόν. Ο τρόπος με τον οποίο το θεωρούμε, το συμβολίζουμε, το ερμηνεύουμε, μεταβάλλεται ανάλογα με τον πολιτισμό και τη χρονική περίοδο.

Αυτό υποστηρίζει ο ιστορικός Ντέιβιντ Φρίντμαν στην πολυσυζημένη μελέτη του «Α Mind of Its Own: Α Cultural History of the Penis» (Του κεφαλιού του: Μια πολιτισμική ιστορία του πέους) που κυκλοφόρησε πρόσφατα.

Την προχριστιανική περίοδο το πέος ήταν σύμβολο εξουσίας.

Σύμφωνα με το μύθο της δημιουργίας του κόσμου των Σουμέριων, τα νερά του Τίγρη και του Ευφράτη ήταν το σπέρμα ενός θεϊκού πέους.

Μια αιγυπτιακή τοιχογραφία αναφέρει ότι οι στρατηγοί του έκαναν δώρο στον φαραώ Μερνπτέχα 13.000 κομμένα πέη ύστερα από μια μάχη.

Στο ρωμαϊκό στρατό ένα μεγάλο πέος μπορούσε να σου εξασφαλίσει προαγωγή γιατί θεωρούνταν σημάδι δύναμης.

Στη αρχαία Ελλάδα οι άνδρες συνέκριναν με υπερηφάνεια αυτό το μέλος του σώματός τους στα γυμναστήρια.

Η θετική σχέση του ανθρώπου με το πέος άλλαξε με την έλευση του χριστιανισμού.

Το πέος δαιμονοποιήθηκε και κάθε επαφή μαζί του θεωρήθηκε κολάσιμη.

Η αγιότητα της Παρθένου Μαρίας πηγάζει ακριβώς από το γεγονός ότι δεν είχε έρθει ποτέ σε επαφή με αυτό το όργανο. Ο Αγιος Αυγουστίνος συνέδεσε την εκδίωξη του ανθρώπου από τον Παράδεισο με την «ανυπακοή» που έδειξε αυτός ο μυς. Στην αρχή ο Αδάμ, σύμφωνα με τον Αγιο Αυγουστίνο, μπορούσε να ελέγξει το πέος του «με τον ίδιο τρόπο με τον οποίο κανείς ελέγχει τα πόδια του όταν περπατάει». Ομως όταν αυτός ο χόνδρος άρχισε να κάνει του κεφαλιού του η κατάσταση άλλαξε ριζικά - και τότε αρχίζει να θεωρείται «δαιμονισμένη βέργα».

Το πέος στο χριστιανισμό αποτελεί τον αγωγό μέσω του οποίου διαχέεται το προπατορικό αμάρτημα. Στη χριστιανική μεταφυσική ένα μόνο πέος ξεφεύγει από το γενικό κανόνα της δαιμονοποίησης. Του Ιησού.

Στη θρησκευτική τέχνη του 14ου και του 16ου αιώνα μόνο τα γεννητικά όργανα του Χριστού φαίνονται - των άλλων είναι καλυμμένα. Το γεγονός ότι ο Ιησούς ήταν αναμάρτητος παρ' όλο που είχε πέος, ήταν μια απτή απόδειξη ότι ο άνθρωπος μπορούσε να αντισταθεί στις σαρκικές επιθυμίες και να ζήσει μια ζωή αγνότητας.

Η εποχή της Αναγέννησης και της πρωτο-επιστημονικής ενασχόλησης με το πέος δεν βελτίωσε ουσιαστικά την κατάσταση. Το μέλος αυτό του σώματος συνεχίστηκε να αντιμετωπίζεται αρνητικά.

Ο μεγάλος εχθρός που έπρεπε να καταπολεμηθεί με κάθε τρόπο ήταν ο αυνανισμός. Η χριστιανική έννοια του σεξ ως «αμαρτίας» έδωσε τη θέση της στην έννοια του σεξ ως «αρρώστιας». Ο αυνανισμός έφερνε σίγουρα τύφλωση και πρόωρο θάνατο. Η θεραπεία περιλάμβανε μεταξύ άλλων γύψο, βδέλλες, ηλεκτροσόκ, ακόμα και ...οξύ.

Ηταν πραγματικά τεράστιο το χάσμα που χώριζε την εποχή του αγώνα εναντίον του αυνανισμού με την εποχή των αρχαίων Αιγυπτίων όπου βρίσκουμε το θεό Αμώνα Ρα να αναφωνεί: «Δημιούργησα μόνος μου όλο τον κόσμο: Η φούχτα μου έγινε η γυναίκα μου».

Η συμβολή του πέους ήταν σημαντική και σε πολλές μορφές ρατσισμού.

Οι λευκοί ρατσιστές είχαν μια παρανοϊκή εμμονή στο μέγεθος του πέους των μαύρων. «Το μέγεθος του πέους τους», γράφει ο Φρίντμαν, «θεωρούνταν πάντοτε απόδειξη του ότι ο νέγρος ήταν υπάνθρωπος, ένα ζώο». Γι' αυτό σε πολλές περιπτώσεις λιντσαρίσματος οι δράστες έκοβαν τα γεννητικά όργανα των θυμάτων και ορισμένες φορές τούς έβαζαν να τα φάνε. Οι πρώτοι Ευρωπαίοι εξερευνητές της Αφρικής συνήθιζαν να μετρούν τα γεννητικά όργανα των μαύρων και να εκφράζουν την απορία στα γράμματά τους πώς μπορούν οι μαύροι «να κουβαλάνε τόσο μεγάλα όργανα χωρίς να κουράζονται».

Μετά έρχεται η περίοδος του πατέρα της ψυχανάλυσης Ζίγκμουντ Φρόιντ που, όπως γράφει ο Φρίντμαν, «έβαλε το πέος στο στόμα κάθε μορφωμένου ανθρώπου στη Δύση».

Πιο πρόσφατα, τη δεκαετία του '70, τη σκυτάλη της κριτικής του πέους ανέλαβαν ορισμένες Αμερικανίδες κυρίως φεμινίστριες, προσπαθώντας να αποδείξουν το θετικό συσχετισμό μεταξύ τεστοστερόνης και επιθετικότητας και υποστηρίζοντας ότι κάθε φορέας πέους είναι ένας δυνητικός βιαστής. «Εκείνα τα χρόνια», παρατηρεί ο Φρίντμαν, «δεν ήταν εύκολο για κάποιον να έχει πέος».

Θα πρέπει να σημειωθεί εδώ ότι, όπως παρατηρεί ο συγγραφέας, η ειδική σχέση που χαρακτήριζε το Λευκό Οίκο με το πέος δεν άρχισε με τον Μπιλ Κλίντον. Πολύ νωρίτερα, κατά τη διάρκεια μιας συνέντευξης Τύπου, ο πρόεδρος Τζόνσον εκνευρίστηκε τόσο πολύ από τους δημοσιογράφους που τον ρωτούσαν συνεχώς για ποιο λόγο η Αμερική ήταν στο Βιετνάμ, που κατέβασε το παντελόνια του και κάνοντας μια οφ δε ρέκορντ κίνηση, χούφτωσε το πέος του και αναφώνησε: «Γι' αυτό το λόγο!».

Και χρειάστηκε να φτάσουμε περίπου στα τέλη του 20ού αιώνα για να μπορέσει η επιστήμη να κατανοήσει τη μηχανική των στύσεων. «Σήμερα», γράφει ο Φρίντμαν, «η βιομηχανία των στύσεων» έχει πλέον αλλάξει την αρχική φύση του πέους ως «απρόβλεπτου» όντος.

Το 16ο αιώνα ο Λεονάρντο ντα Βίντσι είχε πει: «Πολλές φορές ο άνδρας θέλει να χρησιμοποιήσει το πέος αλλά αυτό δεν θέλει. Πολλές φορές αυτό θέλει αλλά ο άνδρας τού το απαγορεύει».

«Το πέος», σχολιάζει ο Φρίντμαν, «έκανε πάντοτε του κεφαλιού του. Οχι πια». Η εποχή του Viagra εκπροσωπεί την ολοκληρωτική εργαλειοποίησή του.

Σε μια πρόσφατη τηλεοπτική του συνέντευξη, ο συγγραφέας ρωτήθηκε αν το βιβλίο το έγραψε για το δικό του πέος. Και ο Φρίντμαν απάντησε: «Οχι, γιατί τότε το βιβλίο θα ήταν μικρό, λεπτό και δεν θα ικανοποιούσε κανέναν».


κειμενοΤου ΤΑΚΗ ΜΙΧΑ michas@enet.gr
ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ - 30/12/2002