O θάνατος του νεαρού ήταν μια απλή αφορμή. Η σφαίρα πυροδότησε την εδώ και καιρό συσσωρευμένη απελπισία. Άναψε το φιτίλι της έκρηξης. Πίσω από την έκρηξη κρύβεται η εδώ και καιρό συμπυκνωμένη συσσώρευση της απελπισίας. Της απελπισίας που τόσο έντεχνα επιδείνωσαν όλα τα Βατοπέδια των ημερών μας. Που δεν έκαναν τίποτα άλλο παρά να λεηλατήσουν την όποια έννοια νομιμότητας. Η λεηλασία λοιπόν είχε ήδη προηγηθεί. Είναι η λεηλασία της νομιμότητας και της εμπιστοσύνης στους θεσμούς. Πολλοί νέοι σήμερα ζουν με το ανυπόφορο βίωμα ότι δεν υπάρχει μέλλον. Ότι το μέλλον είναι ένα χτισμένο παράθυρο. Κάπου εκεί κοντά παραμονεύει και η τυφλή βία. Οι πολίτες ταμπουρωμένοι, οχυρωμένοι μέσα στο σπίτι τους παρακολουθούν κατά μόνας στην οθόνη της τηλεόρασης τον πόλεμο που εκτυλίσσεται έξω από τις πόρτες τους. Το Διαδίκτυο σπάει αυτήν την απομόνωση. Εμφανίζονται κατά συρροήν οι κάθε λογής τοποθετήσεις και μια ισορροπία τρόμου βγαίνει μέσα από αυτές. Μια σύγκρουση δύο θεμελιωδών αγαθών. Από τη μια το δικαίωμα να εκφράσει κανείς, ακόμη και με έναν απελπισμένο τρόπο, την απελπισία του. Γιατί εξ ορισμού η απελπισία δεν υποτάσσεται σε κανόνες. Και από την άλλη το δικαίωμα να νιώθει ο κάτοικος της Αθήνας ασφαλής στη δουλειά και το σπίτι του. Ποτέ άλλοτε η σύγκρουση ανάμεσα σε αυτά τα δύο δεν εμφανιζόταν με τέτοια ανελέητη καταστροφική ένταση. Όχι η βία, η απελπισία μοιάζει να είναι η μαμή της ιστορίας μας.
Φωτεινή Τσαλίκογλου - καθηγήτρια στο Τμήμα Ψυχολογίας του Παντείου Πανεπιστημίου.
Πρόκειται για την πιο στυγνή αστυνομική δολοφονία από τη Μεταπολίτευση. Καθόλου τυχαίο. Είναι αποκλειστικά αποτέλεσμα της αστυνομικής ασυδοσίας που επί χρόνια διαπιστώνουμε απέναντι σε μετανάστες, ανυπότακτους νέους και διάφορες κατηγορίες κοινωνικά αποκλεισμένων, αλλά και της συνειδητής ατιμωρησίας που παρέχει η κυβέρνηση στον αστυνομικό κανιβαλισμό. Και βεβαίως είναι αποτέλεσμα όλης αυτής της γενικευμένης καταστολής, η οποία εκφράζεται με μια Αθήνα που είναι η πλέον αστυνομοκρατούμενη πρωτεύουσα της Ευρώπης. Η δολοφονία του 15χρονου Αλέξη Γρηγορόπουλου πυροδότησε ένα ευρύτατο κίνημα αντίστασης με συγκρουσιακά και εξεγερτικά στοιχεία. Δεν έχει νόημα να μεμψιμοιρούμε για τις καταστροφές αυτοκινήτων και καταστημάτων αν δεν αναλογιστούμε ότι ως κοινωνία και κινήματα αφήνουμε χώρους ελευθερίας στην αστυνομική βαρβαρότητα. Η αντίσταση στη βαρβαρότητα θα είναι όλο και πιο σκληρή και ελπίζουμε όλο και πιο γενικευμένη.
Στην εποχή μας... ... η κατάσταση έκτακτης ανάγκης έχει γίνει από εξαίρεση κανόνας, έλεγε ο φιλόσοφος Βάλτερ Μπένγιαμιν στην «Κριτική της βίας» (όπου αναρωτιόταν αν μπορούμε να κάνουμε τη διάκριση ανάμεσα στη βία που υποτάσσει και τη βία που απελευθερώνει). Στις συμπαραγωγές... ... της βίας, που γίνονται ολοένα και πιο συχνές στην εποχή μας, πρωταγωνιστούν οι νέοι και η αστυνομία. Το κράτος διατηρεί τη θέση τού παρατηρητή. Το κράτος αρνείται να σκεφτεί τη βία, επειδή, αν τη σκεφτεί, τότε θα πρέπει να τη συγχωρέσει. Όμως, μόνο αν τη σκεφτεί θα μπορέσει να δώσει τις κατάλληλες κοινωνικές λύσεις. Δεν τη σκέφτεται. Αρκείται σε αυτήν και τρέφεται από τον φόβο που εμπνέει στους φιλήσυχους πολίτες. Χρησιμοποιεί τη βία σαν να βρισκόμαστε μονίμως σε μια κατάσταση έκτακτης ανάγκης.
Ρούσσος Βρανάς
