Το πνευματικό και πολιτιστικό κλίμα των ημερών μας, ταλαντεύεται μεταξύ «Σκύλλας και Χάρυβδης».

ΔΙΑΚΗΡΥΞΗ ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΩΝ ΚΑΙ ΔΗΜΙΟΥΡΓΩΝ

Ζούμε στις μέρες μας, την εποχή της νέας τάξης πραγμάτων, την τεράστια επιθετικότητα του ιμπεριαλισμού.
Τα μεγάλα ιμπεριαλιστικά μπλοκ λ.χ. οι G8 και οι πολυεθνικές εταιρείες τους, νοιώθουν πια πανίσχυρες και ανεξέλεγκτες με την υπεροχή της δύναμης τους, απέναντι σε όλους τους λαούς. Σαρώνουν με την οικονομική ισχύ και την επιβολή της πολιτικής τους, ό,τι αφήνουν όρθιο οι άδικοι πόλεμοί τους. Λυσσαλέα ταπεινώνουν ό,τι έχει κατακτήσει μέχρι σήμερα ο πανανθρώπινος πολιτισμός, για να το υποτάξουν στις άμεσες και στις μακροπρόθεσμες γενικότερες ανάγκες και επιδιώξεις τους, στα ανταγωνιστικά συμφέροντά τους.

Συγκεντρώνουν σε όλο και λιγότερα χέρια τον πλούτο, εκμεταλλεύονται, ποδηγετούν και ευτελίζουν κάθε κοινωνική κατάκτηση, κάθε κοινωνική αξία. Μετατρέπουν τους λαούς όλου του κόσμου, σε αναλώσιμη πρώτη ύλη για τις επιδιώξεις τους - όχι μόνο με τον καταναγκασμό και την ωμή βία - αλλά και με μια πρωτοφανή σε μέγεθος και επιστημονικό σχεδιασμό κοινωνική και ιδεολογική αλλοτρίωση. Οδηγούν την παγκόσμια κοινότητα σε πολιτιστική αποσύνθεση, στα πλαίσια της «μοντέρνας» και μεταμοντέρνας ενσωμάτωσης στον κοσμοπολιτισμό τους.

Τα αντιφατικά αδιέξοδα πολλαπλασιάζονται και οξύνονται για όλους τους λαούς. Εξίσου τραγικές είναι και οι επιπτώσεις της πολιτικής του ιμπεριαλισμού για το φυσικό περιβάλλον σε όλο τον πλανήτη.

Πολιτιστικές, υλικές και πνευματικές κατακτήσεις, πολιτιστική κληρονομιά και η τέχνη, χρησιμοποιούνται ολοκληρωτικά ως άρμα για την πολιτική τους και ως οικονομικό «συγκριτικό πλεονέκτημα» στον ιμπεριαλιστικό ανταγωνισμό τους, για την επικράτηση
του ισχυρότερου. Ισοπεδώνουν τις όποιες μέχρι τώρα κατακτήσεις και αδιαφορούν για τις σύγχρονες ανάγκες των εργαζομένων.

2) Οι κυβερνήσεις της χώρας, τα τελευταία τριάντα χρόνια, εφαρμόζοντας την
κοινοτική πολιτική που συναποφασίζουν στις Βρυξέλλες, πολιτική μείωσης των κοινωνικών παροχών, κάνουν λάστιχο τις σχέσεις και τους όρους εργασίας όλων των εργαζομένων, ανατρέπουν το οκτάωρο και αφαιρούν κοινωνικές κατακτήσεις που κερδηθηκαν με αγώνες δεκαετιών, για να τροφοδοτούν με τεράστια κέρδη τα μεγάλα επιχειρηματικά συμφέροντα.

Συγκεντρώνεται ο πλούτος και η δύναμη σε ελάχιστους επιχειρηματίες και η μεγάλη λαϊκή πλειοψηφία σπρώχνεται στην ανέχεια και σε αντιφατικά αδιέξοδα, κοινωνικά ψυχολογικά και ιδεολογικά.

Οι κυβερνήσεις της χώρας, ψηφίζουν νόμους και δίνουν πρωτοφανή κίνητρα και διευκολύνσεις στο επιχειρηματικό κεφάλαιο, εκχωρούν στους μεγάλους μονοπωλιακούς ομίλους όλους τους τομείς της πολιτιστικής κληρονομιάς και της παράδοσης, τους αρχαιολογικούς χώρους και τα μουσεία μας. Με γρήγορα βήματα προχωρούν στον ασφυχτικό έλεγχο της σύγχρονης καλλιτεχνικής παραγωγής και κάθε παραγόμενης αξίας και επιτεύγματος της παιδείας και του πολιτισμού μας.

3) Ως συνέπεια αυτής της διαδικασίας έρχεται η προσπάθεια ταπείνωσης και χειραγώγησης των δημιουργών της τέχνης, κατά παρόμοιο τρόπο με αυτόν που μειώνεται και χειραγωγείται ο εργάτης, ο επιστήμονας, ο επαγγελματίας, ο κάθε νέος που ψάχνει για εργασία.

Ο έλεγχος της καλλιτεχνικής παραγωγής μέσω της εμπορευματοποίησης, της επιχειρηματικής ιδιοκτησίας στα υλικά και τους χώρους παραγωγής και κοινωνικοποίησής της, είναι η αιτία της εκτροπής προς τον κομφορμισμό, την κοσμοπολίτικη τυποποίηση και τη χυδαιότητα. Οδηγεί όλο και περισσότερους δημιουργούς στον συμβιβασμό ή στην αποστράτευση. Στην εκβιαστική επιλογή άλλης παράλληλης ή και άσχετης εργασίας, κάτω από την ανάγκη της επιβίωσης.

Η στοχευμένη έλλειψη καλλιτεχνικής παιδείας και υποδομών στον κορμό της υποχρεωτικής δημόσιας εκπαίδευσης, στερεί από τον λαό την δυνατότητα ανάπτυξης αξιολογικών κριτηρίων για την τέχνη και απέναντι στα υποπροϊόντα που του πλασάρονται ως «καλλιτεχνικό» εμπόρευμα. Η δημόσια αισθητική διαμορφώνεται από τα μεγάλα μονοπώλια ερήμην του και ακυρώνεται ο κοινωνικός ρόλος της τέχνης. Με τον πολιτιστικό ομογενοποιητικό ολοκληρωτισμό της, η ΕΕ και στα πλαίσια της «ελευθερίας της αγοράς», προωθεί τα «Ευρωπαϊκά ιδεώδη» της, διαμορφώνοντας την νέα «Ευρωπαϊκή πολιτιστική ταυτότητά» μας, με τα κομμάτια μας, χωρίς εμάς εννοείται…

Αποξενώνει τη μεγάλη πλειοψηφία του λαού από τους δημιουργούς και την αλλοτριώνει μετατρέποντάς την, υποχρεωτικά, σε «παθητικό καταναλωτή» των προϊόντων της πολιτιστικής βιομηχανίας του συστήματος. Έχοντας την ιδιοκτησία όλων σχεδόν των μέσων πολιτιστικής παραγωγής και διανομής και των ΜΜΕ, ελέγχουν και μέσω των επιτρόπων τους τα παραγόμενα προϊόντα και τους δημιουργούς τους.

Το πνευματικό και πολιτιστικό κλίμα των ημερών μας κατά αυτόν τον τρόπο ταλαντεύεται μεταξύ «Σκύλλας και Χάρυβδης», δηλαδή μεταξύ μιας ελιτίστικης πρωτοπορίας και μιας μαζικής υποκουλτούρας, η οποία σήμερα παίρνει τρομακτικές διαστάσεις και καταλήγει να είναι η μοναδική πολιτιστική διέξοδος της πλειοψηφίας του λαού.

4) Εμείς οι δημιουργοί, καλλιτέχνες, οι εργαζόμενοι στο χώρο της καλλιτεχνικής δημιουργίας που βιώνουμε καθημερινά όλα αυτά, απορρίπτουμε αυτές τις εξελίξεις, αγανακτούμε και αναζητούμε διέξοδο απ’ αυτή τη μίζερη και φθοροποιό πραγματικότητα. Θα αντισταθούμε μαζί με όσους αμφισβητούν και αρνούνται αυτή την χειραγώγηση της τέχνηςκαι του πολιτισμού μας.

Θεωρούμε την τέχνη ουσιαστικό και αναγκαίο πολύτιμο κομμάτι της συνολικής κοινωνικής παραγωγής και διεκδικούμε την καταξίωση μας στον ανάλογο κοινωνικό μας ρόλο.

Θεωρούμε καθήκον μας ιστορικό και ευθύνη μας να υπερασπιστούμε συλλογικά τον ρόλο αυτό καθώς και το δικαίωμα μας να εκφράζεται ελεύθερα και στο έργο μας. Αρνιόμαστε να γίνουμε θύτες και θύματα ταυτόχρονα, υπηρετώντας σαν εκτελεστικά όργανα, την πολιτιστική πολιτική που βυθίζει το λαό και τους καλλιτέχνες σε παρακμιακά φανταχτερά αδιέξοδα, που τελικά είναι καταστροφική για τον λαό και τον πραγματικό ρόλο της τέχνης.

Θεωρούμε και διακηρύσσουμε ότι οι καλλιτέχνες είναι οργανικό κομμάτι του λαού. Νοιώθουμε ταξικά αλληλέγγυοι με όλους τους εργαζόμενους και μοιραζόμαστε τις ίδιες αγωνίες και τα ίδια προβλήματα. Γνωρίζουμε ότι η βελτίωση της ζωής των καλλιτεχνών και της προοπτικής τους, θα είναι αποτέλεσμα του κοινού τους αγώνα μαζί με τους εργάτες, τους υπαλλήλους, τους επιστήμονες, τη νεολαία - ολόκληρο το λαό. Οραματιζόμαστε το μέλλον μας σε μια κοινωνία δίκαιη. Σε ένα πολιτισμό, που τα αγαθά του θα είναι κτήμα όλου του λαού και θα βασίζεται στην κοινωνική αλληλεγγύη και όχι στην εκμετάλλευση.
Το μέλλον αυτό να είναι υπόθεση του συλλογικού αγώνα όλων μας. Υπόθεση της συλλογικής καθημερινής προσπάθειάς μας.

Σε μια πρώτη φάση, προχωράμε σε συσπείρωση όσοι καλλιτέχνες συμφωνούμε με τη διακήρυξη, για την δημιουργία μιας κίνησης που θα λειτουργεί συλλογικά και δημοκρατικά. Στόχος μας, στη συνέχεια, είναι η ευρύτερη συσπείρωση καλλιτεχνών από όλους τους κλάδους για ένα δυναμικό, πρωτοπόρο και ριζοσπαστικό καλλιτεχνικό κίνημα ανοιχτό σε όλες τις καλλιτεχνικές τάσεις και ρεύματα. Το κίνημα αυτό σκοπεύουμε να βρίσκεται σε οργανική σύνδεση με το κίνημα της εργατικής τάξης και να μετέχει ενεργά στους αγώνες, εκφράζοντας και συμβάλλοντας με τα δικά του μέσα, στην κοινωνική αλληλεγγύη όλων των εργαζομένων. Γνωρίζοντας ότι οι τέχνες και γενικότερα ο πολιτισμός μας οριοθετούν την ποιότητα της λαϊκής μας παιδείας με την γενικότερή της έννοια, βάζουμε σε προτεραιότητα την διαφύλαξη της ταυτότητας και του λαϊκού τους χαρακτήρα.

Θέλουμε να συμβάλουμε στο να καταξιωθεί στη συνείδηση όλου του λαού το δικαίωμα όλων των ανθρώπων να έρχονται σε απρόσκοπτη επαφή με την τέχνη και να ενταχθεί μέσα στις προτεραιότητες διεκδικήσεων του λαϊκού κινήματος, στην καθημερινή δράση και τους αγώνες του.

Θα αγωνιστούμε να διαμορφωθεί ένα κοινωνικό-πολιτιστικό μέτωπο εναντίον των μονοπωλίων και του πολιτιστικού ιμπεριαλισμού τους. Θα αγωνιστούμε γι’ αυτό το σκοπό με τη δράση και το έργο μας, θα βρούμε όλοι μαζί τους τρόπους για να δημιουργήσουμε ένα κλίμα ανάτασης, ουσιαστικής αισιοδοξίας και ελπίδας, ένα υπόβαθρο αγώνα και λαϊκής πολιτιστικής αντεπίθεσης.

Διεκδικούμε δημιουργική εργασία για όλους τους καλλιτέχνες και την δυνατότητα να συνεχίσουν να δημιουργούν και να επικοινωνούν απρόσκοπτα με το κοινό.
Διεκδικούμε τέχνη σε λειτουργική σχέση με την κοινωνία και σε αρμονία με την ιστορική εξέλιξη και κάθε σύγχρονη κατάκτηση.

Διεκδικούμε τους όρους μιας νέας πολιτιστικής και πνευματικής άνθησης για ολόκληρο το λαό και τη νεολαία.

Αθήνα Νοέμβρης 2008